Maandelijks archief: februari 2016

Sorry is het moeilijkste woord

Waarom Asscher en Breedveld elkaar hun excuses moeten aanbieden en waarom de minister het initiatief moet nemen

https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/originals/3d/49/73/3d497302a6dc977eafa57be70c41f359.jpg

Yeats, ‘The Second Coming’ (1920)

“Alles valt uiteen, het middelpunt houdt het niet,” schreef de Ierse dichter Yeats over de moderne tijd. “De besten missen alle overtuiging, terwijl de slechtsten vol hartstochtelijke intensiteit zijn.” Dat lijkt me een mooie omschrijving van de debatcultuur in Nederland, waar de grofste meningen het luidst worden rondgetoeterd en de meeste media-aandacht afdwingen. Bovendien werkt het ook nog eens zo dat goedbedoelende mensen, als het vuur van de overtuiging een keer in ze is opgelaaid, vaak minder aangename trekken laten zien. Dat geldt bij uitstek voor de ruzie op social media, waar minister Asscher en Peter Breedveld nu in verwikkeld zijn.

Het begon vorige week maandag, toen Asscher van zich afbeet op Facebook. Zijn sarcastische reactie op de rabiate antisemieten en andere vuilspuiters was begrijpelijk en in grote lijnen adequaat. Een van zijn belasteraars, “Rico”, heeft inmiddels zijn excuses aangeboden.

Gevaarlijk, maar geen racist

Gelukzoekers zijn geen mensen

De Marx Brothers portretteerden zichzelf in hun films als schaamteloze gelukzoekers. In tegenstelling tot Chaplin deden ze geen moeite om de diepere menselijke waardigheid van hun marginale personages te benadrukken. Juist daarom kunnen ze ons vandaag de dag nog iets leren over de ideologie achter de toenemende vreemdelingenhaat.

Naamloos1

Aandeelhouders en verstekelingen

“Ik ben een vreemde hier,” zegt Chico tegen Groucho op een feestje. “Wat dacht je dat ik was,” antwoordt Groucho, “één van de vroege kolonisten?” Zo’n tachtig jaar geleden stelden de Marx Brothers (zelf tweede generatie allochtonen, net als Aristoteles en Spinoza) in al hun films het migratievraagstuk impliciet en vaak ook expliciet aan de orde. In Monkey Business (1931) spelen de broers vier verstekelingen, verstopt in haringvaten aan boord van een oceaanstomer. Groucho en Chico doen zich voor als aandeelhouders en als de kapitein ze niet gelooft (“Jullie lijken meer op een stel verstekelingen!”) reageert Groucho: “Vergeet niet, mijn beste man, dat de aandeelhouder van gisteren de verstekeling van vandaag is.” Ondertussen steken ze ook nog de draak met de anti-immigratiewetgeving van de jaren twintig, toen in Amerika de quota per regio ingevoerd werden. Na weer een abominabele woordgrap van Chico kijkt Groucho in de camera en zegt: “Dit is nou precies waarom de immigratie aan banden gelegd moet worden.” In de hilarische douanescène proberen de vier broers Amerika binnen te dringen met het gestolen paspoort van Maurice Chevalier.